Niedobór selenu (Se) może być przyczyną wielu zmian w układzie odpornościowym człowieka, wśród których do najważniejszych należą stłumienie odpowiedzi immunologicznej na infekcję bakteryjną lub wirusową. Niedobór tego pierwiastka prowadzi bowiem do zaburzeń ilościowych i czynnościowych limfocytów i innych komórek układu odpornościowego. Prowadzone na przestrzeni ostatnich lat badania potwierdziły, że podawanie odpowiednich dawek selenu stymuluje odpowiedź obronną ustroju. Jak działa selen i dlaczego możemy upatrywać w nim skuteczną broń w walce o odporność?
Już w 1973 r. odkryto, że selen odgrywa kluczową rolę w tworzeniu peroksydazy glutationowej oraz innych enzymów, których podstawową funkcją jest ochrona komórek przed utlenianiem na skutek tzw. stresu oksydacyjnego. Tymczasem zwiększony stres oksydacyjny, spowodowany niedoborem selenu, jest prawdopodobną przyczyną zwiększonego postępu infekcji oraz osłabienia obrony immunologicznej. Tym samym dowiedziono, że selen jest nieodzowny dla utrzymania prawidłowej odporności organizmu i odgrywa bardzo ważną rolę w prewencji m.in. infekcji wirusowych.
Badania wykazały, że organizmy zakażone wirusami charakteryzuje niski poziom selenu. Dotyczy to zarówno nosicieli wirusa HIV, chorych na wirusowe zapalenie wątroby HBV, jak i osób zarażonych wirusem grypy, czy wirusem Epsteina-Barr o właściwościach onkogennych.
Prowadzone przez kilka lat suplementowanie selenem zahamowało rozwój zakażeniem wirusem HBV oraz zmniejszyło częstotliwość występowania pierwotnego raka wątroby na terenach Chin, gdzie zakażenie tym wirusem w XX w. przybrało rozmiary endemii (co oznacza, że przez wiele lat występowało tam stale i utrzymywało się na podobnym poziomie).
Podobnie w przypadku wirusa HIV, niedobór selenu powoduje spadek odporności organizmu i zwiększa ryzyko zakażenia. U pacjentów już zarażonych tym wirusem stwierdzono ponadto stopniowy spadek poziomu selenu wprost proporcjonalnie do rozwoju kolejnych etapów zakażenia. Niższe stężenie tego pierwiastka występuje też u pacjentów z AIDS. Zapewne jest to jedną z przyczyn zahamowania epidemii AIDS w Senegalu, gdzie zawartość selenu w środowisku naturalnym jest wysoka. W sąsiednich krajach Afryki, pozbawionych większych, naturalnych źródeł selenu, choroba AIDS stała się głównym czynnikiem wpływającym na śmiertelność.
W świetle ostatnich wydarzeń oraz w odniesieniu do roli, jaką odgrywa niedobór selenu w infekcjach wirusowych, warto również wspomnieć o wirusie SARS, wywołującym zespół ciężkiej niewydolności oddechowej, który w 2002 r. spowodował falę zachorowań i 775 potwierdzonych zgonów. Z pewnością warto zauważyć, iż rozpoznanie SARS miało miejsce w Chinach, a dokładnie w środkowej części kraju, w chińskiej prowincji Guangdong, czyli na obszarze znacznego niedoboru selenu w środowisku.
UZUPEŁNIJ POZIOM SELENU (Se) – zadbaj o swoją odporność – zadbaj o swoje zdrowie
Pierwiastkami, które obok selenu wpływają na poziom odporności organizmu, są również kobalt, sód, czy potas. Natomiast metodą diagnostyczną, która pozwala na oznaczenie poziomu tych pierwiastków i otrzymanie pełnego obrazu poziomu odporności organizmu jest analiza pierwiastkowa włosa EHA.
Już dzisiaj wykonaj badanie EHA i sprawdź poziom pierwiastków kluczowych dla Twojej odporności
Lifeline Diag
Bibliografia:
- Xia Y, Hill KE, Byrne DW et al (2005) Effectiveness of selenium supplements in a low-selenium area of China. Am J Clin Nutr 81:829–834.
- Krzysztof Pyrć, Ludzkie koronawirusy, „Postępy Nauk Medycznych”, XXVIII (4B), Borgis, 2015, s. 48–54.
- Mocchegiani E., Malavolta M. (2018) Role of Zinc and Selenium in Oxidative Stress and Immunosenescence: Implications for Healthy Aging and Longevity. In: Fulop T., Franceschi C., Hirokawa K., Pawelec G. (eds) Handbook of Immunosenescence. Springer, Cham.
- Foster H.D.: Why HIV-1 has diffused so much more rapidly in SubSaharan Africa than in North America. Med. Hypotheses, 2003; 60: 611-614.
- Paweł Zagrodzki, Selen, a układ odpornościowy, Postepy Hig Med Dosw (online), 2004; 58: 140-149.
- Flohe L., Gűnzler W.A., Shock H.H.: Glutathione peroxidase: a seleno-enzyme. FEBS Lett 1973; 32: 57-93.
- Yu Yu, S., Zhu, Y.J. & Li, W.G. Protective role of selenium against hepatitis B virus and primary liver cancer in Qidong. Biol Trace Elem Res 56,117–124 (1997).
Więcej o pozytywnym wpływie selenu na odporność organizmu przeczytasz już niebawem – w najnowszej książce Jerzego Maslanky pt.: „Jego Wysokość Organizm”:
„Badania wykazały, że u organizmów zakażonych wirusem (m.in. HIV, grypy, koronawirusa, wirusem Epsteina-Barr czy hepatitis) występuje niski poziom selenu [1]. Tymczasem im niższy poziom tego pierwiastka, tym większa bezbronność układu immunologicznego gospodarza. Naukowcy wręcz spekulują, że kiedy w komórkach brakuje selenu, ulegają one osłabieniu, a w konsekwencji rozpadowi. Na tę okoliczność czekają wirusy, dla których osłabienie organizmu to idealna okazja do rozprzestrzeniania się w nim. U osób z dobrą kondycją kolagenowej otoczki komórek i odpowiednim poziomem selenu, proces ten jest kontrolowany i może się nie wydarzyć. Zakładając więc, że spekulacje naukowców są słuszne, utrzymanie prawidłowego poziomu selenu w komórkach, sprawny immunologiczny „ochroniarz” (TH1 i TH2) oraz silna otoczka komórek mogą być rozwiązaniem godnym zastanowienia. Dr Gerhard Schrauzer (USA), międzynarodowy autorytet naukowy w badaniu roli mikroelementów w ochronie zdrowia człowieka, twierdzi wręcz, że selen jest najistotniejszym z minerałów dla osób dotkniętych infekcją wirusową [2]. Dlaczego? Na to pytanie odpowiadają również inni naukowcy w swoich publikacjach. A mianowicie żywotność i replikacja wirusów uzależnione są od dostępnych ilości selenu. Jego niedobór i/lub brak powoduje, że wirusy stają się agresywniejsze i przybierają bardziej niebezpieczną postać [3]”.
- Biological Trace Elements; 1997
- Chemical and Biological Interactions; 1994
- Nature Medicine; 1994
więcej na: maslanky.org
