Choroba Hashimoto to przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy. Schorzenie należy do grupy chorób autoimmunologicznych. Układ odpornościowy uznaje tarczycę za obce ciało, które zamierza zwalczyć. W całym procesie zaczyna dochodzić do produkcji przeciwciał, które zaczynają atakować komórki tego narządu.
DIAGNOSTYKA
Najważniejsze badania do zdiagnozowania Hashimoto to: badania krwi, USG i biopsja gruczołu tarczycowego. Pierwszym badaniem przesiewowym jest hormon stymulujący tarczycę tzw. TSH. Konieczne do sprawdzenia są również przeciwciała, które u osoby chorej będą podwyższone, czyli aTPO (przeciwciała przeciwko peroksydazie) i aTG (przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie). Również ważnym badaniem w kierunku odpowiedniego zdiagnozowania jest badanie krwi FT3 i FT4. Tarczyca produkuje wiele hormonów, ale najbardziej aktywnymi formami są hormony FT3 i FT4.
Badaniem uzupełniającym, które warto wykonać, to badanie pierwiastkowe włosów EHA, które pozwala na diagnostykę poziomu m.in. jodu, cynku i selenu, a także innych pierwiastków, które stanowią czynniki żywieniowe, biorące udział zarówno w prawidłowej funkcji tarczycy, jak również w patogenezie schorzeń tego gruczołu. Dlaczego wynik EHA dużo mówi o hormonach? Ponieważ to hormony są najlepszym wskaźnikiem biochemicznych zmian, trendów oraz tendencji, jakie wykazuje organizm. Ich związek z minerałami jest bezpośredni. Co więcej, mają wpływ zarówno na poziom, jak i proporcje minerałów. Wykonując badanie EHA, należy zwrócić uwagę na te minerały, które w danym momencie są niezbędne dla gruczołów hormonalnych lub w pewnym sensie stanowią dla nich przeszkodę eliminowaną do włosów. Hormony, kiedy są w równowadze, spełniają postawione przed nimi zadania. Nie znaczy to wcale, że ich współpraca przebiega bezkonfliktowo. Insulina bowiem (kiedy jest w nadmiarze) potrafi zakłócić poziom hormonów tarczycy oraz nadnerczy, podnieść estrogen, obniżyć progesteron. Podobnie jest z hormonami przytarczycy, które są w pewnym sensie w opozycji do tarczycowych. Hormonalny chaos oznacza chaos metaboliczny, którego obraz jest widoczny w wyniku EHA.
Stężenie pierwiastków w organizmie a praca hormonów
| Gruczoł/hormon | Intensywnie wydalane do włosów tych pierwiastków oznacza ich nadmiar dla prawidłowej pracy gruczołu/hormonu | Zatrzymywane w organizmie tych pierwiastków oznacza ich niedobór dla prawidłowej pracy gruczołu/hormonu |
| Tarczyca | miedź, wapń, magnez | potas, sód, mangan, fosfor, żelazo |
| Trzustka | żelazo, mangan, cynk, fosfor, chrom, potas | miedź, wapń |
| Nadnercza | magnez, miedź, wapń, chrom | fosfor, mangan, żelazo, sód i potas |
| Przytarczyca | magnez, sód, potas, fosfor, żelazo, chrom | miedź, wapń |
| Progesteron | wapń, miedź | cynk, żelazo, sód, magnez, fosfor, potas |
| Estrogen | cynk, magnez, sód, żelazo, potas, fosfor, mangan | wapń, miedź |
Proporcje pierwiastków w organizmie a praca hormonów
| Gruczoł/hormon | Obniżona proporcja tych pierwiastków oznacza przeszkodę dla prawidłowej pracy gruczołu/hormonu | Podwyższona proporcja tych pierwiastków oznacza przeszkodę dla prawidłowej pracy gruczołu/hormonu |
| Tarczyca | wapń/fosfor, wapń/potas | żelazo/miedź, sód/magnez |
| Trzustka | żelazo/miedź, cynk/miedź | wapń/sód, wapń/magnez, wapń/potas, wapń/żelazo, wapń/fosfor |
| Nadnercza | wapń/sód, wapń/fosfor, wapń/potas | sód/potas, żelazo/miedź, wapń/magnez, sód/magnez |
| Przytarczyca | żelazo/miedź | wapń/magnez, wapń/sód, wapń/żelazo, wapń/potas |
| Progesteron | sód/potas, wapń/potas | żelazo/miedź, cynk/miedź |
| Estrogen | żelazo/miedź, cynk/miedź | sód/potas, wapń/magnez, wapń/potas, wapń/żelazo |
OBJAWY KLINICZNE
Do głównych objawów choroby Hashimoto należą:
- suche, pozbawione blasku włosy z tendencją do wypadania,
- łamliwe paznokcie,
- zmiany nastroju,
- depresja,
- sucha skóra
- obniżona temperatura ciała
- senność,
- obrzęki wokół oczu,
- przybieranie na wadze,
- obniżony popęd seksualny.
PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI DLA PACJENTA
- Dzień zawsze zaczynaj od śniadania.
- Ostatni posiłek spożyj minimum 3 godziny przed snem.
- Pamiętaj o odpowiednim nawodnieniu.
- Spożywaj dziennie około 4 – 5 posiłków.
- Sięgaj po produkty o niskim indeksie glikemicznym.
- Unikaj stresu i wysypiaj się.
- Dbaj o prawidłową aktywność fizyczną.
- Unikaj potraw smażonych.
- Unikaj napojów słodzących, słodyczy i dań typu fastfood.
- Spożywaj dziennie minimum 25 g błonnika.
- Sięgaj po pełnowartościowe białko.
- Unikaj żywności wysoko przetworzonej.
- Kupuj świeże produkty.
- Nie dopuszczaj do niedoborów witamin i składników mineralnych.
- Dbaj o codzienne spożywanie antyoksydantów.
PRODUKTY ZALECANE I NIEWSKAZANE
| RODZAJ PRODUKTU | PRODUKTY ZALECANE | PRODUKTY NIEWSKAZANE |
| Produkty mleczne | maślanka, jogurt naturalny, kefir, chudy twaróg | tłuste sery, śmietana, tłuste mleko |
| Produkty zbożowe | produkty pełnoziarniste takie jak: proso, kukurydza, amarantus, komosa ryżowa, ryż brązowy, kasza gryczana | produkty z mąki pszennej |
| Jaja | około 4 sztuki tygodniowo, dobrą alternatywą będzie zmielone siemię lniane | – |
| Produkty mięsne | chude mięsa takie jak: kurczak bez skóry, cielęcina, wołowina, indyk bez skóry, dorsz, pstrąg, flądra | tłuste mięsa takie jak: wieprzowina, baranina, mięsa smażone w panierkach, tłuste wędliny, parówki, konserwy |
| Tłuszcze | wszystkie oleje roślinne takie jak: olej rzepakowy, oliwa z oliwek, również naturalne źródła tłuszczy takie jak: nasiona chia, siemię lniane, orzechy włoskie | tłuszcze zwierzęce takie jak: słonina, smalec, majonez, oleje uniwersalne |
| Warzywa | buraki, marchew, kabaczki, fasola szparagowa, pomidory, ogórki, zielona sałata, dynia, patisony, szczypior, cebula, rzodkiew pietruszka i inne | należy uważać na warzywa, które zawierają fruktany takie jak kapusta, okra, brukselka, szalotka, grzyby i karczochy |
| Owoce | wszystkie owoce oprócz tych wymienionych w produktach niedozwolonych | zabronione owoce kandyzowane, owoce, które zawierają dużo fruktozy takie jak: mango, kiwi, winogrono, arbuz, czereśnie |
| Przyprawy | sok z cytryny, koper, kminek, rzeżucha, cynamon, estragon, bazylia, pieprz, gałka muszkatołowa, goździki, ocet dobrej jakości, melisa | niedozwolone są przyprawy tupu „jarzynki”, mają one dodatki glutaminianu sodu i inne sztuczne dodatki |
ZALECANE SKŁADNIKI MINERALNE I WITAMINY
W schorzeniu Hashimoto konieczne jest wspomaganie leczenia suplementacją. Z wielu badań wynika, że w tej chorobie może pojawiać się wiele niedoborów. Aby rozpocząć skuteczną suplementację, należy dokonać odpowiedniej analizy wszystkich składników mineralnych i witamin, jakimi dysponuje organizm. We właściwy doborze suplementów mineralnych pomoże badanie analizy pierwiastkowej włosów EHA, które pozwala zaobserwować poziom pierwiastków, dostarczonych do organizmu w ciągu kilku ostatnich miesięcy. Takie badanie daje dużo możliwości, między innymi ocenę jakości pożywienia i suplementów jakie spożywamy oraz środowisko w jakim żyjemy.
Do najważniejszych składników mineralnych i witamin w chorobie Hasimoto należą:
Cynk – jest konieczny do produkcji TSH. Jest niezbędny dla zdrowia włosów, które często w tym schorzeniu są bardzo osłabione.
Magnez – zastosowanie magnezu pomaga wyeliminować takie objawy jak zaparcia, niepokój, bóle głowy. Magnez jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania nadnerczy.
Selen – odpowiada za reakcję układu immunologicznego oraz ochronę komórek.
Witamina E – bardzo ważny antyoksydant, zwalcza wolne rodniki i usuwa z organizmu toksyny.
Żelazo – w chorobie Hashimoto bardzo często pojawia się niedokrwistość z niedoboru żelaza, czyli anemia. Niedobór będzie powodował zahamowanie konwersji z L – fenyloalaniny do L – tyrozyny.
Witamina C – ważny składnik, który wpływa na stany zapalne w organizmie, odpowiada za regulację tkanki i neutralizację wolnych rodników.
Jod – nieprawidłowy poziom jodu może powodować zmiany w pracy hormonów tarczycy.
Witamina D – w chorobach autoimmunologicznych jej poziom bardzo często jest niski. Jej niedobór prowadzi do nieprawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego.
Witamina A – ma bardzo ważny wpływ na syntezę hormonu oraz produkcję T3.
Witamina B6 – jest pomocna w przekonwertowaniu jodu w hormon tarczycy. Brak odpowiedniej ilości tej witaminy może pogłębiać niedoczynność.
Witamina B12 – jej nieodpowiedni poziom często doprowadza do niedokrwistości z niedoboru witaminy B12, czyli anemii. Gdy pojawiają się niedobory tej witaminy, często pojawia się depresja, zaburzenia odczuwania chłodu i problemy ze wzrokiem.
Chrom – niedobór tego pierwiastka w dużym stopniu sprzyja nadwadze.
Sprawdź poziom składników mineralnych TERAZ
Klaudia Urban, CHOROBA HASHIMOTO odzyskaj kontrolę nad hormonami, 2(5)/2020, S.42-44.
