Nasz organizm potrzebuje niewielką ilość selenu – zaledwie 50 mikrogramów dziennie. Nie oznacza to jednak, że możemy zaniedbywać go w codziennej diecie. Brak selenu bowiem może mieć poważne skutki w postaci depresji i osłabienia odporności. Odpowiednia dawka w diecie zapobiega natomiast wielu poważnym chorobom.
Rola selenu w organizmie
Selen został odkryty w 1817 r. przez szwedzkiego chemika Jonsa Berzeliusa. Badania naukowe potwierdziły skuteczność selenu w walce z utleniaczami, w zapobieganiu zawałom, nowotworom (zwłaszcza rakowi prostaty). Nie bez znaczenia jest też jego poprawiające nastrój i antydepresyjne działanie.
Selen znajduje się w każdej komórce naszego ciała. Największe stężenie tego minerału występuje w warstwie korowej nerek, trzustce, przysadce mózgowej i wątrobie. Jest niezbędny podczas produkcji enzymów. Najważniejszą funkcją, którą spełnia, jest tworzenie enzymu – antyutleniacza – peroksydazy glutationowej. Ta substancja odpowiada za ochronę czerwonych krwinek i błon komórkowych przed niszczącym wpływem wolnych rodników. Dzięki selenowi również nasze serce jest chronione przed zgubnym wpływem utleniaczy. Minerał ten jest istotny dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego i tarczycy. Chroni także przed reumatoloidalnym zapaleniem stawów i pomaga łagodzić to schorzenie, redukując ilość szkodliwych substancji przyczyniających się do jego rozwoju.
Selen a odporność
Niedobór selenu (Se) może być przyczyną wielu zmian w układzie odpornościowym człowieka, wśród których do najważniejszych należą stłumienie odpowiedzi immunologicznej na infekcję bakteryjną lub wirusową. Niedobór tego pierwiastka prowadzi bowiem do zaburzeń ilościowych i czynnościowych limfocytów i innych komórek układu odpornościowego. Prowadzone na przestrzeni ostatnich lat badania potwierdziły, że podawanie odpowiednich dawek selenu stymuluje odpowiedź obronną ustroju. Jak działa selen i dlaczego możemy upatrywać w nim skuteczną broń w walce o odporność?
Już w 1973 r. odkryto, że selen odgrywa kluczową rolę w tworzeniu peroksydazy glutationowej oraz innych enzymów, których podstawową funkcją jest ochrona komórek przed utlenianiem na skutek tzw. stresu oksydacyjnego. Tymczasem zwiększony stres oksydacyjny, spowodowany niedoborem selenu, jest prawdopodobną przyczyną zwiększonego postępu infekcji oraz osłabienia obrony immunologicznej. Tym samym dowiedziono, że selen jest nieodzowny dla utrzymania prawidłowej odporności organizmu i odgrywa bardzo ważną rolę w prewencji m.in. infekcji wirusowych.
Badania wykazały, że organizmy zakażone wirusami charakteryzuje niski poziom selenu. Dotyczy to zarówno nosicieli wirusa HIV, chorych na wirusowe zapalenie wątroby HBV, jak i osób zarażonych wirusem grypy, czy wirusem Epsteina-Barr o właściwościach onkogennych.
Prowadzone przez kilka lat suplementowanie selenem zahamowało rozwój zakażeniem wirusem HBV oraz zmniejszyło częstotliwość występowania pierwotnego raka wątroby na terenach Chin, gdzie zakażenie tym wirusem w XX w. przybrało rozmiary endemii (co oznacza, że przez wiele lat występowało tam stale i utrzymywało się na podobnym poziomie).
Podobnie w przypadku wirusa HIV, niedobór selenu powoduje spadek odporności organizmu i zwiększa ryzyko zakażenia. U pacjentów już zarażonych tym wirusem stwierdzono ponadto stopniowy spadek poziomu selenu wprost proporcjonalnie do rozwoju kolejnych etapów zakażenia. Niższe stężenie tego pierwiastka występuje też u pacjentów z AIDS. Zapewne jest to jedną z przyczyn zahamowania epidemii AIDS w Senegalu, gdzie zawartość selenu w środowisku naturalnym jest wysoka. W sąsiednich krajach Afryki, pozbawionych większych, naturalnych źródeł selenu, choroba AIDS stała się głównym czynnikiem wpływającym na śmiertelność.
W świetle ostatnich wydarzeń oraz w odniesieniu do roli, jaką odgrywa niedobór selenu w infekcjach wirusowych, warto również wspomnieć o wirusie SARS, wywołującym zespół ciężkiej niewydolności oddechowej, który już w 2002 r. spowodował falę zachorowań i 775 potwierdzonych zgonów. Z pewnością warto zauważyć, iż rozpoznanie SARS miało miejsce w Chinach, a dokładnie w środkowej części kraju, w chińskiej prowincji Guangdong, czyli na obszarze znacznego niedoboru selenu w środowisku. Również wydarzenia 2020 r. skłaniają do tego, aby pamiętać o istotnej roli selenu w utrzymaniu sprawnie funkcjonującego układu odpornościowego.
UZUPEŁNIJ POZIOM SELENU (Se) – zadbaj o swoją odporność – zadbaj o swoje zdrowie
Pierwiastkami, które obok selenu wpływają na poziom odporności organizmu, są również cynk, kobalt, czy sód. Natomiast metodą diagnostyczną, która pozwala na oznaczenie poziomu tych pierwiastków i otrzymanie pełnego obrazu poziomu odporności organizmu jest analiza pierwiastkowa włosa EHA.
Już dzisiaj wykonaj badanie EHA i sprawdź poziom pierwiastków kluczowych dla Twojej odporności
Selen – antyutleniacz
Selen sprawia, że nasz organizm starzeje się wolniej. Pomaga zapobiegać uszkodzeniom komórek, przez co każdy organ i każda komórka naszego ciała zyskują ochronę. W taki sposób minerał przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób nowotworowych, chorób serca i układu krążenia.
Zapotrzebowanie organizmu
Selen nazywamy mikroelementem lub pierwiastkiem śladowym, ponieważ nasz organizm zgłasza zapotrzebowanie na bardzo małą jego dawkę. Wystarczy zaledwie ok. 50–60 mikrogramów, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie.
W walce z depresją
Niedobór selenu w organizmie skutkuje zwiększoną nerwowością, powoduje chandrę, a w skrajnej postaci nawet stany depresyjne. Badania naukowe przeprowadzone przez amerykańskich psychologów udowodniły, że ci, którym brakuje selenu, są mniej odważni, częściej odczuwają zmęczenie, mają gorszy nastrój. Zmiana diety spowodowała w poddanej badaniu grupie szybką i zauważalną poprawę nastroju. Wpływ selenu na psychikę ma zapewne związek z jego antyutleniającymi właściwościami, dzięki którym powoduje lepsze ukrwienie mózgu i sprawniejszą pracę komórek układu nerwowego. Zbadano także, że włączenie do diety większej ilości selenu działa korzystnie na osoby cierpiące na chorobę Alzheimera.
Selen w obronie męskości
U mężczyzn połowa selenu akumulowanego w organizmie znajduje się w jądrach, gruczołach płciowych i spermie. Selen odgrywa ważną rolę w podtrzymaniu sprawności seksualnej mężczyzn. Udowodniono, że zwiększa on liczbę plemników i poprawia ich ruchliwość. Niedawno odkryto, że selen może zapobiegać rozwojowi raka prostaty. Naukowcy ustalili, że mężczyźni z najniższym stężeniem selenu są ponad dwukrotnie bardziej narażeni na raka prostaty niż ci, u których stężenie tego pierwiastka było wysokie. Nie ustalono jeszcze najwyższej bezpiecznej dawki minerału– takiej, która maksymalnie by pomagała, jednocześnie nie powodując zatrucia organizmu.
Niedobór
Groźne braki selenu skutkuje zwiększoną podatnością na choroby nowotworowe, choroby serca i krążenia. Wraz ze spadkiem stężenia selenu spada również odporność organizmu. Pierwszymi objawami braku tego minerału są bladość, dolegliwości mięśniowe, kłopoty ze stawami, łamliwość paznokci, pojawiające się widoczne oznaki starzenia, słabsza praca mózgu, zaburzenia widzenia i zwiększona podatność na infekcje. W dalszej kolejności pojawiają się uszkodzenia serca, niedoczynność tarczycy, choroby kostne i nowotworowe. Niedobór u kobiet w ciąży może powodować nieodwracalne zmiany płodu.
Źródła
Ilość selenu w pożywieniu jest związana z jego stężeniem w glebie, na której wyrosły rośliny lub pasły się zwierzęta. Do źródeł selenu zalicza się pszenicę, ryż, owies, pestki dyni, drób, chude mięso. Dzienną dawkę minerału dostarczymy w 4 jajkach, 50 g pszenicy, 2,5 filiżankach ryżu (białego lub brązowego), 100 g małży, 70 g wędzonych ostryg, 80 g nasion słonecznika, 6 kromkach białego chleba, 110 g otrąb owsianych, 110 g kaszki pszennej, 70 g kurzych wątróbek.
Przyswajanie selenu
To, że minerał zostanie dostarczony w pokarmie, nie znaczy, że nasz organizm go wchłonie i wykorzysta. Przyswajalność selenu jest łatwiejsza przy diecie bogatej w białka oraz witaminy E, A i C, a utrudnione przez siarkę i metale ciężkie. Z tymi ostatnimi, na skutek zanieczyszczenia środowiska naturalnego, mamy niestety codzienny kontakt. Poziom obciążenia Twojego organizmu metalami ciężkimi oraz więcej wskazówek dietetycznych znajdziesz w wyniku analizy pierwiastkowej włosa EHA oraz dołączonym do niego opracowaniu.
Z całą pewnością godnym polecenia sposobem na zaopatrzenie organizmu w odpowiednią dawkę selenu jest przyjmowanie suplementu diety Selenium.Point. Produkt ten zawiera najlepszą formę selenu w płynnej postaci, co ułatwia jego przyswajanie. Wysokie stężenie selenu w produkcie sprawia, że jest on bardzo wydajny. Już niewielka ilość wystarczy na pokrycie dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek.
Komu selen?
Jak w przypadku wszystkich minerałów i substancji odżywczych, każdy z nas musi dbać o prawidłowy poziom selenu. Zwiększone zapotrzebowanie na ten pierwiastek pojawia się u osób, które mają problemy z wchłanianiem substancji pokarmowych, chorych żywionych w sposób pozajelitowy i pacjentów po operacji usunięciu jelita. Dodatkowa (niewielka) dawka selenu przyda się w stanach obniżonego nastroju.
Nadmiar
Ostrożnie! Przesada nigdy nie jest wskazana. Nadmiar selenu powoduje spadek stężenia bardzo ważnych dla funkcjonowania organizmu minerałów takich jak magnez, mangan i miedź. Przedawkowanie selenu powoduje wypadanie włosów, łamliwość paznokci, zmiany skórne, podrażnienie, omdlenia, biegunkę, nudności i bóle brzucha. Wprawdzie dopuszczalna dla organizmu dawka to 400 mikrogramów dziennie, ale nie powinno się przekraczać dziennej normy (55-60 mikrogramów).
Czy wiesz, że…
Prowadzi się badania nad wpływem selenu na poprawę zdrowia chorych na AIDS. Choroba atakuje system immunologiczny, więc minerał, który wzmacnia jego działanie może pomóc w złagodzeniu objawów i opóźnić jej rozwój.
Jeśli chcesz zadbać o swoje zdrowie i dowiedzieć się ile selenu znajduje się w Twoim organizmie, wykonaj analizę pierwiastkową włosa EHA.
Lifeline Diag
